سقوط افغانستان؛ به رسمیت شناخته نشدن چه معنا و تاثیری بر عملکرد طالبان داشته است؟

در سومین سال غصب دولت افغانستان، استراتژی طالبان برای به رسمیت شناخته‌شدن به عنوان یک «دولت مشروع» و عادی و نه یک «گروه تروریست انتحاری» به نتیجه نرسیده است.

طالبان با وعده احیای ثبات، سرکوب داعش و محو مواد مخدر به امریکا و قدرت‌های منطقه، امیدوار بود که به رسمیت شناخته شود. اما، پافشاری کشورهای غربی بر آجندای حقوق بشر و تاکید قدرت‌های منطقه بر تشکیل حکومت فراگیر قومی مانع خواست طالبان شده‌ است.

امریکا برخلاف روسیه و چین که از شبه‌نظامیان آسیای میانه احساس تهدید می‌کنند، تاکیدی بر مهار و اخراج گروه‌های تروریستی و شبه‌نظامی از افغانستان نکرده‌ است. به نظر می‌رسد که واشنگتن به این قول طالبان در موافقتنامه دوحه اعتماد دارد که این گروه به القاعده و دیگر سازمان‌های تروریستی اجازه حمله به منافع امریکا را نمی‌دهد.

افغانستان تحت حاکمیت طالبان تنها کشوری در جهان است که هیچ دولتی آن را به رسمیت نمی‌شناسد. حتا قره باغ کوهستانی، منطقه مورد مناقشه میان ارمنستان و آذربایجان و قبرس شمالی، دستکم از سوی ارمنستان و ترکیه به رسمیت شناخته می‌شوند.

این فقدان مشروعیت بین‌المللی به این دلیل نیست که طالبان قدرت را به زور غصب کرده‌ است. بلکه، به این دلیل است که این گروه در فهرست سازمان‌های تروریستی شورای امنیت سازمان ملل و بسیاری از قدرت‌های دیگر از جمله روسیه قرار دارد. همچنین، این گروه ابتدایی‌ترین هنجارهای بین‌المللی مانند رعایت حق آموزش زنان را نادیده گرفته‌ است.

قدرت‌های عمده از به رسمیت‌شناختن همچون ابزاری برای تغییر رفتار طالبان استفاده می‌کنند. تعامل با گروهی خشن و بدوی که حقوق و هنجارهای اساسی نظام بین‌المللی مانند حق آموزش زنان را نادیده می‌گیرند، برای دولت‌های غربی دشوار است. این دولت‌ها این تعامل را به دشواری می‌توانند برای رای‌دهندگان و احزاب سیاسی فرصت‌طلب اپوزیسیون توجیه کنند.

با این‌حال، به نظر می‌رسد طالبان خیلی امیدوار است که فقدان مشروعیت بین‌المللی معضلی زودگذر باشد. این گروه سعی کرده است تصویرش را از یک سازمان تروریستی و انتحاری به یک دولت عادی ملی‌گرای بیطرف و خواهان روابط حسنه با تمام کشورها از جمله دشمن خونینش ایالات متحده، تغییر دهد.

خش‌و‌بش ملاها و دیپلومات‌های غربی

دیدارهای طالبان با دیپلومات‌های غربی در قطر و کابل و دعوت از این گروه در نشست سازمان ملل در دوحه، این سوال را به وجود آورده است که مشروعیت نداشتن طالبان چه معنایی دارد؟

رفتار مقام‌ها و دیپلومات‌های خارجی نشان می‌دهد که کشورها با طالبان به عنوان تنها قدرت حاکم برخورد می‌کنند. سراج الدین حقانی، تروریست سرشناس با محمد بن زاید آل‌نهیان، رئیس دولت امارات متحده عربی، در کاخ الشطی در ابوظبی دیدار کرد.‌

پیعام